Jesuh Khrih Teinak Cu Kan Teinak

 

Jesuh Khrih Teinak Cu Kan Teinak

Tuan Hre Thang

John 16:33

“Nannih nih keimah he nan i pehnak thawngin lungdaihnak nan hmuh nakhnga, hihi kan chimh hna. Vawlei nih hin harnak an pek hna lai, sihmanhsehlaw ṭih hlah u. Vawlei cu ka tei cang," tiah a ti.

Biahmaithi

Mikip nih harnak le sunghzatlaknak  kan ton cio lai dah, kan tonmi harnak hna le sunghzatlaknak bal cu aa dang cio lai tiah ka ruah. Upa in ngakchia tiang nih harnak kan ngeih cio dih. Kan harnak cio bal, kan mah le sining cio in aa dang lai dah. A hlei in nihin kan ram sining zoh tikah kan tuarin mi harnak hna hi buaktlakin aa khat cio lai tiah ka ruah. Ṭihnak le thinphannak nih a kan zelh i thaizing kan nunnak kong ah a hohmanh nih zei kan ton lai kan chim kho lo. Cu chungah cun nang zeitindah na thut dir ning a si? Ṭihphannak le harnak nih a kan zelh lio ah hin keimah lawng ka si tiah na ruat sual maw? Nangmah lawng in hi harnak hna le tihphannak chung hin naa luat ter kho lai maw? Minung kan si caah kan mah ah thil ti kahwhnak a um lo. Sihmanhsehlaw Jesuh Khrih cu kan ton mi harnak, buainak le tihphannak vialte teitu a si, ti hi phih hlah usih.

Baibal background

Thawngṭha cauk Johan hi a zultu Johan nih 90-100 AD hrawngah a rak ṭial mi a si tiah Baibal thiamsang hna nih an ti. Hi cauk nih aa tinhbikmi cu, Jesuh Khrih cu Pathian Fapa a sinak le a zummi poh nih zungzaal nunnak an ngei lainak kha a si. A cung i langhter mi Baibal caang thim hi, kan Bawipa Jesuh Khrih nih a zultu hna he a hmanungbik zaan riah an i hrawm lio ah a chim mi bia a si. Cu sining cu kan Bawipa Jesuh Khrih nih a ton lai mi harnak vialte a tei lainak le a zultu hna nih cubantuk harnak an ton tikah harnak teitu Jesuh Khrih he aa peh zungzal i a teinak aa hrawm zungzal tu an si ding ah thazaang a pek nak hna a si.

Baibal chungah

Nannih nih keimah he nan i pehnak thawngin lungdaihnak nan hmuh nakhnga

Daihnak hi mikip caah a biapi tuk mi a si. Sihmanhsehlaw nihin kan vawilei kan zohtikah daihnak nak in buainak le ramkhat le khat i tuk dohnak in a khat. Minung nih daihnak ser an i zum nain a tlingmi daihnak an ser kho lo. Caan chikhat cu minung sermi daihnak nih vawlei a deihter mi a lo nain caan sau a nguh lo. Cu sining harnak le buaibainak chungah cun khua kan sa cio hna i thaizing kan nunnak  kongah aamah a khang ngam mi ahohmanh kan um lo. Zeicatiah hi vawilei nih daihnak tling a kan pek khawhlo caah a si.

Daihnak (Peace) hi Greek holh in Eirene tiah an ti i a sullam cu a tlingmi remdaihnak asiloah chunglei daihnak a si. Bible cacaang ah kan hmuh mi daihnak nih a sawh duhmi hi vawlei nih a chuahpi mi le a ser mi daihnak phun a silo. Baibal thiamsang hna nih, thawngṭha cauk John nih a chim mi daihnak hi vawlei nih a pek mi daihnak silo in Pathian, kan Bawipa Jesuh Khrih thawngin tinco mi daihnak kha a chim duh mi a si­_an ti. Vawlei daihnak cu caan tawite ca lawng a si i a derthawm mi a si. A sinain kan Bawipa Jesuh Khrih nih a kan pek mi daihnak cu Amah nih hi vawlei a teinak ah hram a bunh mi a si caah a hmun mi a si.

Augustine nih a chim mi cu, “Daihnak cu Khrih chung lawngah hmuh khawh a si, aa thleng lengmang mi vawlei sining ah hmuh khawh a si lo, cun daihnak taktak cu aa thleng lengmang mi sining ah si lo in Pathian ah hram a bunh mi a si,” tiah a ti. Fiang ngai in a langhter mi cu, aa thleng lengmang mi vawlei nih cun buainak le harnak hna hi a chuahpi lengmang ko lai nain Pathian aa bochan i Jesuh Khrih a zumtu hna nih cun kan ṭih awk a silo, kan teiawk tu a si kha a langhter. A cung Baibal caangthim ah kan hmuhkhawh mi cu Jesuh Khrih nih, “nannih nih keimah he nan i pehnak thawngin lungdaihnak nan hmuh nakhnga” tiah a ti tikah hin a fianter ngai mi cu, daihnak cu kan Bawipa Jesuh Khrih nih a ngeih i Amah he aa pehtlai mi hna lawng nih cubantuk dainak cu an ngeih khawh, ti hi asi. Hi vawlei harnak tampi chungah hin kan Bawipa Jesuh Khrih he a fekmi pehtlaihnak ngeih zungzal kan herh.

Vawlei nih hin harnak an pek hna lai

Vawlei nih harnak an pek hna lai, tiah a ti tikah hin vawlei a ti mi hi zeidah a chim duh mi a si hnga? Baibal caangthim chung i vawlei a timi hi Greek holh in Kosmos tiah a ti i a sullam cu Pathian duhnak he aa ralchanhmi minung zatlang nunphunglam le nuncan ziaza hna kha an si. Nihin kan zatlang nun zoh tikah Greek holh in Kosmos vawlei, Pathian duhnak he aa ralchanhmi vawlei sining kan hluan ko cang rua tiah ka ruah. Dawtnak mangṭam nih a kan neih chin lengmang, Khrihfa nuncan ziaza a zor i Kosmos vawlei taksa sining nih a kan khuhchilh lengmang. Phundang in cun Pathian duhnak a kawlmi zor chin lengmang nih a kan phak. Hi sining hi Khrihfa aa timi nang le kei nih ralring tein kan ruah i kan nun a herh.

Vawlei nih hin harnak an pek hna lai a ti tikah hin Pathian duhnak he aa ralchanh mi vawlei sining nih harnak an pek hna lai, tinak khi a si ko. Hi harnak nih a sawh duh mi cu taksa lei intuarnak lawng a chim duhmi silo in hlawtnak, nihsawhnak, thleidannak le ralchanhnak tiang zong kha a chim duhnak a si. Nihin kan vawlei nih a kan pek mi harnak hi kan ton ning aa dang cio men lai. A cheu cu hlawtmi, nihsawhmi, thleidanmi le ralchanhmi zong kan si kho. Cu sining vialte kan ton lai ding cu kan Bawipa Jesuh Khrih nih a theih cia caah ‘Vawlei nih hin harnak an pek hna lai’ tiah a kan ti cianak hi a si.

Sihmanhsehlaw ṭih hlah u

Kan Bawipa Jesuh Khrih nih, sihmanhsehlaw ṭih hlah u, tiah a peh. Ṭih hlah u, ti hi phundang in cun ralṭha tein um ko u tiah Baibal cheukhat ah cun a langhter. Ṭih hlah u, ti mi sullam nih thazaang a hun pek mi cu zumhngamhnak ngei le lungṭhawng in umnak lam kha a kan hmuhsak. Nihin i kan ton mi harnak hna hi kan ṭih in thinphannak he kan khat maw? Kan Bawipa Jesuh Khrih nih ṭih hlah u, a kan ti. Cu nih a langhter mi cu Amah Jesuh Khrih chungah zumhngamhnak ngeih le zumhngamhnak nih a chuahpi mi lungṭhawnnak ngeih awk ah thazaang a kan pek mi a si.

Ralṭhatnak ngeih, ṭihnak ngeihlo timi cu, a hodah ka si ti i hngalhnak, a ho nih dah a ka uk ti le a ho nih dah a ka hruai timi i hngalhnak in a ra. Cu sining cu, ngakchia cu a nu le a pa sin i a um lio ah cun ralṭhatnak le hnangamnak in a khat. Zeicatiah a ho nihdah a ka umpi ti kha ṭha tein aa fian le a hngalh caah a si. Nihin i kan ton mi harnak chung ah hin kan Bawipa Jesuh Khrih nih ‘ṭih hlah u’ a kan ti mi hi, cu harnak a teitu Amah Jesuh Khrih nih a kan teipiak cang caah a si. Cucaah lamkaltu hna le Jesuh Khrih zultu hmasa hna nih zeibantuk harnak an ton hmanh ah ralṭha tein le ṭihnak ngeilo in  an ton ngamnak a si.

Vawlei cu ka tei cang

Vawlei cu ka tei cang tiah a ti tikah, tei cang ti mi biafang hi Greek nih nenikeka tiah an ti. A sullam cu teinak cu a dih cang i a phichuak cu zungzal in a hmun, tinak a si. Kan i fian chinnak dingah a sullam cu, teinak cu a tling mi, a hmunmi, thlen khawh a silomi tinak a si. Kan Bawipa Jesuh Khrih nih vawlei a tei ning cu vawlei sining hriam le nam in siloin Vailam ah tah a sinak le thihnak in a thawhṭhannak ah khan a si. Jesuh Khrih nih cu bantuk sining a ton hlan in a zultu hna sinah a rak chim chung. Zeicatiah a rian cu Pa Pathian timhtuahnak lim khawhnak ding caah zeihmanh nih a dawn kho lo.

Kan Bawipa Jesuh Khrih nih vawlei cu a tei cang caah a teinak aa hrawm ve mi kan si awk a si. Lamkaltu Paul zong nih Rom khua Khrihfa hna sinah ca a kuat ah khan a langhter mi cu, “A kan dawtu thawngin kannih cu teitu hna nak in teitu kan si deuh,” tiah a ti (Rom 8:37). Harnak in kan luat tinak si lo in harnak nih a kan tei kho lo tinak a si. Karl Bart nih a chim mi cu, “Nihin ah harnak le zatlaknak kan ton cuahmah lio si ko hmanhsehlaw, vawlei cu Jesuh Khrih ah kan tei cang,” tiah a ti. Kan nunnak ah hin ral bantuk a si mi tukforhnak, harnak, ṭihnak le zuamcawhnak a phunphun kan ton ko lai nain cu ral cu Jesuh Khrih teinak chungah teinak a hmuh mi kan si ve cang.

Biadonghnak

Baibal caang thim mi ah,“Nannih nih keimah he nan i pehnak thawngin lungdaihnak nan hmuh nakhnga, hihi kan chimh hna. Vawlei nih hin harnak an pek hna lai, sihmanhsehlaw ṭih hlah u. Vawlei cu ka tei cang," tiah a ti tikah a hmasabik ah Jesuh Khrih ah a peh mi kan si a herh. Vawlei nih hin harnak hi a chuahpi lengmang ve ko lai nain Jesuh Khrih ah aa peh mi kan si ah cun teitu Jesuh Khrih chungah teitu kan si ve lai. Sihmanhsehlaw ṭih hlah u, vawlei cu ka tei cang, tiah kan Bawipa Jesuh Khrih nih a ti tikah a teicang nak cu hrawmh kan si ve cang caah nang le kei zong teitu kan si ve cang. Bawipa nih thluachuahnak in pe ko seh. Amen!